Nguồn gốc và cách cúng Tết Hàn thực sao cho đúng
Tết Hàn thực ngày 3/3 hàng năm, hầu như mọi gia đình người Việt đều chuẩn bị những đĩa bánh trôi, bánh chay thành kính dâng lên ban thờ tổ tiên. Nhưng không phải ai cũng biết ý nghĩa của việc cúng bánh trôi, bánh chay.
Nguồn gốc Tết Hàn thực
Ý nghĩa Tết Hàn thực theo chữ Hán, “hàn” là lạnh, “thực” là ăn, “Tết Hàn thực” là tết ăn đồ lạnh. Phong tục cổ truyền tết này có nguồn gốc từ Trung Hoa và được lưu truyền cho đến ngày nay. Dù bắt nguồn từ truyền thuyết bên Trung Quốc nhưng khi du nhập vào nước ta thì đã có những thay đổi. Để phù hợp với văn hóa, phong tục của người Việt.
Ở Việt Nam, Tết Hàn thực còn có tên gọi là Tết bánh trôi, bánh chay hay Tết tháng 3. Bởi vì vào những ngày này người dân Việt cúng bánh trôi bánh chay. Đây là loại bánh này thể hiện rõ nét về đặc trưng văn hóa, lối sống, văn hóa lúa nước và mơ ước rất riêng của người Việt.
Cúng Tết Hàn thực
Ngoài sư chuẩn bị một mâm cúng đúng cách, bạn cũng phải lưu ý việc khấn đúng văn cúng Tết Hàn thực. Theo quan điểm dân gian nếu chỉ đặt mâm cúng lên bàn thờ mà không khấn đúng văn tế thì tổ tiên sẽ không nhận được “lộc” con cháu gửi.
Trong mâm lễ cúng không thể thiếu hai món đó là bánh trôi, bánh chay. Chú ý là số lượng bánh trôi, bánh chay phải đúng, có thể là 5 hoặc 3 bát bánh trôi, 3 hoặc 5 bát bánh chay.
Vì vậy người Việt xưa đã sáng tạo ra món bánh trôi, bánh chay là những món ăn nguội, mang tính mát. Món ăn này vị ngọt thanh, rất phù hợp cho những ngày nóng nực.
Có thể thấy nguyên liệu làm bánh trôi bánh chay từ gạo và đỗ, đây là 2 sản vật đặc trưng của nền nông nghiệp lúa nước. Với ý nguyện cầu cho thời tiết mưa thuận, gió hòa, mùa màng được bội thu.
Trong dịp này, mọi người dù đi đâu ở đâu cũng cố gắng về với gia đình để đi tảo mộ, cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp.
Thêm vào đó, mâm cỗ bắt buộc phải có: Hương, hoa quả tươi, trầu cau, ly nước sạch. Nên chuẩn bị một đĩa hoa quả tươi với khoảng 5 loại quả. Gia chủ chọn 5 quả có màu sắc khác nhau như màu xanh, đỏ, vàng, tím… để đại diện cho ngũ hành. Khi dâng cúng tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành.
Mọi người không nên thay thế ly nước sạch, trong ngày lễ này bằng các loại nước khác vì như vậy mất đi sự thanh tịnh. Tốt nhất nên dùng nước tự nhiên, nước sôi, không có thứ gì bên trong là được.
Trong những ngày lễ này các gia đình không cần chuẩn bị “mâm cao, cỗ đầy”, bày vẽ các thủ tục tốn kém mà. Chỉ cần mọi người thành tâm, dâng bánh trôi, chay lên ban thờ ông bà, tổ tiên, nguyện cầu những điều tốt đẹp, an lành trong cuộc sống.